Hoạt động đầu tư tài chính tại Việt Nam đang dần phục hồi. Vừa qua, nhiều nhà đầu tư FDI trong khu vực và toàn cầu đã công bố kế hoạch phát triển quy mô vốn và mở rộng mạng lưới phân phối tại đây.
Đầu tư tài chính vào thị trường Việt Nam
Theo đại diện HSBC Việt Nam, nguồn vốn quốc tế chính là một trong những yếu tố cần thiết giúp Việt NAm chuyển đổi thành một trong những nền kinh tế mở và phát triển nhanh nhất khu vực.
Việt Nam đang dẫn đầu làn sóng tăng trưởng kinh tế nhờ kết quả tăng trưởng kinh tế ấn tượng năm 2022, với mức tăng trưởng lành mạnh 8%. Ngoài ra, Việt Nam cũng có dòng vốn đầu tư tài chính nước ngoài ròng vào khá mạnh (13,4 tỷ USD trong 6T2023), với thặng dư thương mại 12,2 tỷ USD (so với chỉ 1,2 tỷ USD trong 6T2022). Ngoài ra, tỷ lệ lạm phát thấp, trung bình 3,3% trong nửa đầu năm 2023, giúp ổn định thị trường tỷ giá.
Cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam, nguồn vốn đầu tư tài chính vào Việt Nam ngày càng trở nên quan trọng. Điều này thể hiện qua việc các thương hiệu toàn cầu trong những năm gần đây đã quyết định thành lập hoạt động tại Việt Nam.
Năm 2023, các tập đoàn đa quốc gia châu Á đang tập trung nhiều nguồn lực hơn vào Việt Nam. “Các tập đoàn này đã tham gia vào các lĩnh vực bán lẻ, bán dẫn, điện tử, linh kiện di động, logistics, nhựa,…. Họ đang tìm cách mở rộng hoặc thực hiện các khoản đầu tư tài chính mới tại Việt Nam”, đại diện HSBC cho biết.
Trong bối cảnh cạnh tranh Trung - Mỹ và sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu, Singapore trở thành một trong những nguồn đầu tư tài chính quan trọng tại Việt Nam. Một số công ty Singapore đã thành lập tại Việt Nam và đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ Việt Nam thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Nguồn: Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam (Đồ họa: Jace Yip)
Trong số các công ty FDI đã chuyển sang Việt Nam, có ít nhất 11 công ty Đài Loan nằm trong chuỗi cung ứng của Công ty Apple và các cuộc đàm phán đang diễn ra để tăng cường sản xuất máy tính bảng và điện thoại thông minh Apple tại Việt Nam.
Lego cũng vừa khánh thành nhà máy trị giá 1 tỷ USD tại tỉnh Bình Dương. Các nhà đầu tư FDI tại Việt Nam như Samsung và Intel đã tăng cường và mở rộng hoạt động tại đây. Tổng vốn đầu tư tài chính vào Việt Nam đã tăng 15% kể từ năm ngoái khi bổ sung thêm 1.570 dự án mới trị giá 9,9 tỷ USD và kim ngạch xuất nhập khẩu toàn diện tăng 5,7% đạt 58,3 tỷ USD.
Ông Khánh Vũ, Phó giám đốc điều hành của VinaCapital Fund Management cho biết: “Lego cho biết họ dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất những viên gạch đầu tiên tại nhà máy trung hòa carbon đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2024”. "Công ty sẽ có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cộng đồng địa phương, cung cấp việc làm cho hơn 1400 người. Các công ty khác đã bắt đầu hoặc cam kết chuyển sản xuất sang Việt Nam, bao gồm Foxconn, Apple và Pandora."
Nhà máy Lego rộng 44 ha tại Bình Dương, Việt Nam.
Ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) cho biết, các nhà đầu tư Nhật Bản, Hàn Quốc đang có xu hướng chậm lại trong việc đưa ra quyết định đầu tư khi xem xét các vấn đề nội tại của nền kinh tế và việc Mỹ khuyến khích nhà đầu tư chuyển đổi. chuỗi sản xuất từ Trung Quốc sang các nước khác.
Trong khi đó, các nhà đầu tư từ Đài Loan (Trung Quốc) đang tập trung vào Việt Nam, đặc biệt là các lĩnh vực điện, điện tử, công nghệ và xe điện. Các công ty Trung Quốc cũng đang thành lập các cơ sở sản xuất mới ở nước ngoài để tận dụng tối đa lợi thế của nước sở tại.
Ngay sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại, các nhà đầu tư Trung Quốc đã đổ xô vào Việt Nam. Sáu tháng đầu năm nay, vốn FDI của Trung Quốc đăng ký vào Việt Nam dạt 1,95 tỷ USD và đứng đầu về số dự án cấp mới, chiếm 18% trong tổng số 1.293 dự án.
Việt Nam đã thu hút các tổ chức tài chính đầu tư như thế nào?
Theo các chuyên gia, dù làn sóng điều chỉnh chiến lược và hoạt động đầu tư toàn cầu có dấu hiệu giảm sút, các nhà đầu tư quốc tế vẫn để mắt tới cơ hội đầu tư tài chính vào Việt Nam. Điều này phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc thúc đẩy hợp tác, hỗ trợ doanh nghiệp FDI, cải thiện môi trường đầu tư, các chuyên gia cho biết thêm, việc Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do cũng tạo thuận lợi cho hàng hóa sản xuất tại Việt Nam, nhất là khi thuế suất đã trở thành thế mạnh, giúp duy trì sức cạnh tranh của đất nước trong cuộc đua thu hút vốn nước ngoài.
“Trong tháng 7, Việt Nam đã thu hút hơn 2,8 tỷ USD vốn FDI, tăng gần 9% so với cùng kỳ, nâng tổng vốn FDI trong 7 tháng đầu năm nay lên 16,24 tỷ USD, tăng 4,5%. Trong tổng vốn FDI đạt 11,58 tỷ USD. được giải ngân, tăng 0,8% so với cùng kỳ năm trước”, ông Nguyễn Chí Dũng - Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết. Ông cũng lưu ý dòng vốn FDI vào Việt Nam đang dần phục hồi. Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi phi thuế cho các nhà đầu tư nước ngoài trong bối cảnh áp dụng thuế suất tối thiểu toàn cầu, tạo lợi thế cạnh tranh để thu hút thêm các dự án quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao.
Từ ngày 15/1/2024, các nhà đầu tư nước ngoài thuộc các thành viên Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) muốn thành lập các cơ sở bán lẻ sẽ không còn phải tuân thủ Kiểm tra nhu cầu kinh tế (ENT). Điều này sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh thiết yếu cho các nhà đầu tư thành viên CPTPP hoạt động tại Việt Nam.
CPTPP là hiệp định thương mại tự do đầu tiên đưa ra sự tự do hóa mang tính bước ngoặt này đối với đầu tư tài chính nước ngoài tại Việt Nam. Nó sẽ cho phép các thương hiệu nước ngoài mở rộng sự hiện diện bán lẻ của họ trong lĩnh vực bán lẻ đang phát triển nhanh chóng của Việt Nam mà Bộ Công nghiệp (MOIT) dự kiến sẽ đạt 350 tỷ USD vào năm 2025. Đặc biệt, thương mại bán lẻ sẽ đóng góp 59% tổng doanh số bán sản phẩm trong nước . Khi các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam, họ sẽ cải thiện mạng lưới phân phối và mạng lưới xuất khẩu.
Siêu thị hiện đại Masan chiếm 50% mạng lưới Việt Nam
Một yếu tố góp phần vào sự tăng trưởng này là sự tích hợp thương mại điện tử vào mô hình kinh doanh của các nhà bán lẻ truyền thống. Ví dụ, Tập đoàn Masan, một trong ba công ty tư nhân hàng đầu Việt Nam, đã mở rộng mạng lưới siêu thị bằng cách mạo hiểm thâm nhập thị trường mua sắm tạp hóa trực tuyến thông qua trang web của mình. Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ tăng doanh thu cho các nhà bán lẻ tại Việt Nam. Đồng thời cũng giúp Việt Nam thu hút thêm nhiều nguồn vốn FDI.
Theo Cục Thị trường trong nước, Bộ Công Thương, năm 2007, Việt Nam có 140 siêu thị, siêu thị và 20 trung tâm mua sắm. Ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đang có 1.100 siêu thị, 240 trung tâm mua sắm và 2.000 cửa hàng tiện lợi. Thị trường đã tăng từ 42,5 tỷ USD năm 2007 lên 142 tỷ USD vào năm ngoái.Nhờ đó, cải thiện khả năng cạnh tranh của thị trường bán lẻ Việt Nam cũng như doanh nghiệp bán lẻ trong nước.
Bà Nguyễn Thị Phưong, Tổng Giám đốc WinCommerce phát biểu tại ĐHĐCĐ 2022
Một trong những nhà bán lẻ hàng đầu Việt Nam hiện nay, WinCommerce đang có hơn 3.500 điểm bán hàng trên toàn quốc với hàng triệu khách hàng thân thiết. WinCommerce có kế hoạch mở hơn 1.000 điểm bán mới và tăng doanh thu của mỗi điểm thêm 25%, bà Nguyễn Thị Phương, Tổng Giám đốc WinCommerce, chia sẻ.
Ngành bán lẻ Việt Nam dự báo tiếp tục tăng trưởng
Nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 3,72% so với cùng kỳ trong nửa đầu năm. Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ sẽ giữ mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay là 6,5% và phấn đấu đạt mức tăng trưởng kinh tế khoảng 9% trong nửa cuối năm nay.
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng 10,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên gần 3,53 triệu tỷ đồng (149 tỷ USD) trong 7 tháng đầu năm 2023, so với mức tăng 15,7% của cùng kỳ năm 2022, theo báo cáo của Tổng cục Thống kê (GSO).
Kinh tế Việt Nam được dự báo duy trì tăng trưởng trong năm 2023 nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn. Ngành bán lẻ dự kiến sẽ duy trì tăng trưởng trong những tháng còn lại của năm 2023 do hầu hết doanh nghiệp bán lẻ đều có giải pháp phù hợp để tăng sức mua. Cạnh tranh trên thị trường bán lẻ được dự đoán sẽ khốc liệt hơn với sự tham gia của các nhà bán lẻ mới và mở rộng hoạt động của các nhà bán lẻ hiện có trong nước và quốc tế.
Hệ thống WinMart/WinMart+ triển khai chương trình xúc tiến thương mại 2 lần/tháng với mức chiết khấu lên tới 50% áp dụng cho nhiều chủng loại và còn có gian hàng phi lợi nhuận để nông dân bán sản phẩm của mình.
Tiềm năng đầu tư tài chính vào ngành bán lẻ Việt Nam ra sao?
Thị trường bán lẻ Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng vượt bậc, mang lại cơ hội đáng kể cho các thương hiệu bán lẻ quốc tế mở rộng. Tăng trưởng kinh tế chậm lại và sự hiện diện của các đối thủ trong nước đã giữ tiềm năng bán lẻ của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài đang tìm kiếm chỗ đứng. Vì vậy, cuộc cạnh tranh giành thị phần bán lẻ có thể sẽ nóng hơn trong thời gian tới.
Theo bà Vũ Thị Hậu, nguyên Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam (AVR), thị trường bán lẻ trong nước đang thu hút các nhà sản xuất trong nước và các nhà bán lẻ nước ngoài.
Vụ thị trường Âu-Mỹ của Bộ (MoIT) cho biết, một số thương hiệu quốc tế như Walmart, Amazon AES của Mỹ, Aeon của Nhật Bản và Central Retail của Thái Lan sẽ tham dự Triển lãm nguồn cung ứng quốc tế tại Việt Nam (Thành phố Hồ Chí Minh) vào tháng 9.
Tại thị trường bán lẻ Việt Nam, logistics đang đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp, người dân và toàn bộ hoạt động của nền kinh tế. Logistics là sự kết nối và hợp tác, là yếu tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất, phân phối, lưu thông hàng hóa, đặc biệt là tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh trên mọi lĩnh vực.
Tuy nhiên, ngành logistics ở Việt Nam còn ở trình độ phát triển thấp, chưa phát huy hết vai trò liên kết các chủ thể kinh tế và hoạt động trong hệ thống tài chính quốc gia. Vì vậy, phát triển logistics đang là vấn đề cấp thiết đối với các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp để phát triển thị trường bán lẻ.
Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho rằng Việt Nam phải giảm chi phí logistics cao để nâng cao khả năng cạnh tranh trong trung tâm sản xuất toàn cầu mới. Vì vậy, các doanh nghiệp Việt Nam đang xây dựng chuỗi logistic phục vụ nhu cầu vận chuyển bán lẻ.
Lãnh đạo Masan, một trong những tập đoàn bán lẻ hàng đầu Việt Nam, thường xuyên đề cao về vai trò của công ty con – The Supra, đơn vị thiết yếu phụ trách mảng logistics trong tập đoàn. Bộ phận logistics của Masan vận hành 7 trung tâm phân phối hàng khô và 9 trung tâm phân phối hàng tươi sống cho hệ thống WinMart trên toàn quốc.
Công ty Supra sau nhiều năm chuẩn bị đã chính thức đi vào hoạt động
Trước tình hình giá cả hàng hóa đang ảnh hưởng đến sức mua của người tiêu dùng, Masan đang đẩy mạnh phát huy vai trò của The Supra. Nhà bán lẻ có giá bán tốt hơn sẽ giữ chân được khách hàng và logistics chính là chìa khóa cạnh tranh của doanh nghiệp. Supra đã trở thành động lực chính trong chiến lược mở rộng mạng lưới cửa hàng tạp hóa của WinCommerce.
Công ty sở hữu 50% thị phần trên thị trường bán lẻ hiện đại và là một trong hai nhà bán lẻ có doanh thu đạt 30.000 tỷ đồng. Đây là công ty duy nhất duy trì thành công tỷ lệ mở mới vào năm 2022.
Hiện tại, Supra đã số hóa 90% hoạt động tại chuỗi WinCommerce và Phúc Long. Bà Nguyễn Thị Phương, Tổng Giám đốc The Supra kiêm Tổng Giám đốc WinCommerce cho biết: “The Supra đặt mục tiêu trở thành công ty logistics tốt nhất Việt Nam, phục vụ hệ thống bán lẻ và hỗ trợ các công ty ngoài ngành”.
Các doanh nghiệp nước ngoài luôn đánh giá cao thị trường bán lẻ Việt Nam bởi tốc độ tăng trưởng ổn định và tích cực. Thị trường bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến sự “đổ bộ” của nhiều thương hiệu bán lẻ trên toàn thế giới khiến cuộc đua kinh doanh ngày càng khốc liệt. Như vậy, trước sự tham gia ngày càng nhiều của các doanh nghiệp nước ngoài thông qua đầu tư tài chính vào hoạt động của Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam cần thực hiện nhiều giải pháp để giành và giữ thị phần.
“Miếng bánh thị phần” vẫn sẵn sàng cho tất cả doanh nghiệp trong và ngoài nước, nếu chiến lược kinh doanh, đầu tư có hệ thống, đúng hướng, phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.